نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طاهره پورامینی ¹
• فرزانه فتوحی فیروزآباد ²
• جلال برخورداری ³

¹ دانش آموخته کارشناسی ارشد سیلاب و رودخانه، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران

² استادیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران.

³ استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، ایران

چکیده

پخش سیلاب یکی از راه‌کارهای مدیریت منابع آب است که می‌تواند تأثیرات مثبتی بر منابع آب زیرزمینی داشته باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی برخی تغییرات کیفی آبخوان هرات متأثر از ایستگاه پخش سیلاب منطقه می‌باشد. آمار پارامترهای Ca، HCO3، Mg، Na، Cl، TDS و EC چاه‌های کشاورزی استخراج شد. جهت ارزیابی تأثیر آبگیری‌ها و به‌تبع آن تأثیر رسوب‌گیری بر میزان کارایی سامانه‌‌ی پخش سیلاب، سال‌های 1390-1382 به‌عنوان دوره اول و 1400-1391 به‌عنوان دوره دوم انتخاب شدند. برای بررسی تغییرات مکانی پارامترهای کیفی، روش‌های مختلف درون‌یابی استفاده شد. با استفاده از روابط ریاضی نقشه درصد تغییرات مکانی هر پارامتر نیز به دست‌آمد. نتایج بررسی درصد تغییرات مکانی پارامترها بیانگر افزایش کیفیت آب در پایین دست پخش سیلاب و خروجی آبخوان می‌باشد. کمترین EC مربوط به چاه‌های غرب منطقه با کمتر از µmho/cm 1000 و بیشترین EC مربوط به چاه‌هایی با بیش‌تر از µmho/cm 10000 در شرقی‌ترین نقطه آبخوان می‌باشد. این امر تأثیر مثبت پخش سیلاب را تقویت می‌کند. با در نظر گرفتن الگوی مکانی، اثرگذاری پروژه‌های پخش سیلاب در این منطقه مثبت بوده و توانسته افت کیفیت آب‌های زیرزمینی را کنترل کند.

کلیدواژه‌ها

• آبخیزداری
• پخش‌سیلاب
• درون یابی
• کیفیت آب
• یزد

موضوعات

• سازه های آبی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Performance of the Flood Spreading System on Quality of Groundwater

نویسندگان [English]

• Tahereh pooramini ¹
• farzaneh fotouhi firoozabad ²
• jalal Barkhordari ³

¹ Master of degree in flood and river, Faculty of Agriculture & Natural Resources, Ardakan University, Ardakan, Iran

² Assistant Professor of Department of Nature Engineering, Faculty of Agriculture & Natural Resources, Ardakan University, P.O.Box 184, Ardakan, Iran.

³ Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Research Department, Agriculture and Natural Resources Research and Training Center, Yazd Province, Iran

چکیده [English]

Flood spreading is one of the water resource management solutions that can have positive effects on groundwater resources. The aim of research is to investigate some qualitative changes of Herat aquifer affected by flood spreading station in the region. Statistics of Ca, HCO3, Mg, Na, Cl, TDS and EC parameters of agricultural wells were extracted. To evaluate effect of water extraction and consequently effect of sediment extraction on efficiency of sites, years of 2003-2011 were selected as the first period and 2012-2021 as the second period. Different interpolation methods were used to investigate spatial changes of qualitative parameters. Map of percentage of spatial changes of each parameter was obtained with using mathematical relationships. The results of examining percentage of spatial changes of parameters indicate an increase of water quality in downstream of flood spreading and outlet of aquifer. The lowest EC with less than 1000 µmho/cm is related to western wells and the highest EC with more than 10000 µmho/cm in is related to eastern wells. This reinforces positive effect of flood spreading. Considering spatial pattern, effect of flood spreading projects in this area has been positive and has been able to control the decline in quality of groundwater.

کلیدواژه‌ها [English]

• Watershed
• Flood spreading
• Zoning
• Water quality
• Yazd