نوع مقاله : مطالعه موردی

نویسنده

• محمد فاریابی

گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

چکیده

تعیین پتانسیل آبخوان ها یکی از مولفه های مهم جهت مدیریت بهره برداری از آن ها است. در این تحقیق سعی شده تا پتانسیل آبخوان دشت جیرفت از لحاظ کمی و کیفی بررسی شود. به این منظور شاخص پتانسیل آب زیرزمینی و شاخص کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی محاسبه و پهنه بندی شده اند. برای محاسبه شاخص پتانسیل آب زیرزمینی از پارامترهایی مانند زمین شناسی، عمق آب زیرزمینی، میزان تغذیه، بارندگی، کاربری اراضی، خاک، شیب، ارتفاع، تراکم آبراهه و تراکم گسل استفاده شده است. شاخص کیفیت آب زیرزمینی نیز با توجه به مقدار جامدات محلول در آب زیرزمینی، سختی کل و غلظت یون های سدیم، سولفات و کلراید محاسبه شده است. در نهایت با استفاده از قابلیت های سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌های شاخص پتانسیل کمی و کیفی آب زیرزمینی تهیه شده است. بر اساس نتایج بدست آمده دشت جیرفت از لحاظ پتانسیل کمی به سه رده خوب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی شده است. از دیدگاه پتانسیل کیفی نیز دشت جیرفت به چهار منطقه نامناسب، ضعیف، قابل قبول و خوب تقسیم بندی شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، بهترین پتانسیل آب‌زیرزمینی در بخش میانی دشت و ضعیف‌ترین پتانسیل آب زیرزمینی در حاشیه شرقی و جنوبی آن مشاهده می شود. از لحاظ پتانسیل کیفی، به جز بخش های جنوب و جنوب غربی دشت، پتانسیل کیفی آب زیرزمینی در سایر بخش ها مناسب است. وجود رسوبات ریزدانه در بخش جنوبی دشت مهم‌ ترین دلیل کاهش پتانسیل کمی و کیفی آب زیرزمینی است.

کلیدواژه‌ها

• پتانسیل آب زیرزمینی
• دشت جیرفت
• سیستم اطلاعات جغرافیایی
• فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

موضوعات

• مدیریت منابع آب

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Quantitative and Qualitative Potential of Groundwater Resources using Geographical Information Systems and Analytical Hierarchy Process; Case Study: Jiroft Plain

نویسنده [English]

• Mohammad Faryabi

Department of Ecological Engineering, Faculty of Natural Resources, University of Jiroft, Jiroft, Iran

چکیده [English]

Assessing the groundwater potential is an important step in utilization management of groundwater resources. In this study, an attempt has been made to evaluate groundwater potential of Jiroft plain both in terms of quantity and quality. To this purpose, groundwater potential and groundwater quality indexes are identified based on analytic hierarchy process. Geology, groundwater depth, groundwater recharge, rainfall, land use, soil, slope, elevation, drainage density and fault density are used for calculation of groundwater potential index. Also, the groundwater quality index is identified considering total dissolved solids, total hardness, sodium ion, sulphate ion and chloride ion as influencing parameters. Finally, the groundwater potential index and groundwater quality index maps were prepared using geographic information system capabilities. According to results, the Jiroft plain has been classified into three groundwater potential zones namely: good, moderate and poor c. From the groundwater quality viewpoint, the study area has been classified into four quality zones namely: very poor, poor, acceptable and good . According to the results of this study, the most suitable groundwater potential is observed in the middle part of the plain and the least groundwater potential is observed in the eastern and southern margins of the Jiroft plain. In terms of qualitative potential, except for the southern and southwestern parts of the plain, the groundwater quality potential is suitable. The existence of fine-grained sediments in the southern part of the plain is the most important reason for the reduction of quantitative and qualitative groundwater potential.

کلیدواژه‌ها [English]

• Groundwater potential
• Jiroft plain
• Geographical Information Systems
• Analytical Hierarchy Process