TY - JOUR ID - 133962 TI - ارزیابی آسیب‌پذیری سواحل شمالی خلیج فارس در برابر ریزش‌های نفتی JO - محیط زیست و مهندسی آب JA - EWE LA - fa SN - AU - آقاجانلو, کامله AU - محمدی, میرعلی AU - یادگارآزادی, مهدی AU - قاطعی, فرزاد AD - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران AD - استاد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران AD - دانش آموخته کارشناس‌ارشد، گروه مهندسی عمران، موسسه آموزش عالی علم و فن، ارومیه، ارومیه، ایران AD - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 8 IS - 1 SP - 47 EP - 62 KW - پتانسیل خطر KW - خلیج‌فارس KW - ریزش نفتی KW - سطوح آسیب‌‌پذیری DO - 10.22034/jewe.2021.273904.1524 N2 - وقوع ریزش‌های نفتی در دریاها و اقیانوس‌ها موجب بروز آسیب‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بسیاری به سواحل و بوم­­سازگان دریایی می‌شوند. بنابراین به‌منظور کاهش خسارات، نقشه‌های جامع آسیب‌پذیری سواحل می‌توانند به‌عنوان ابزاری قدرتمند در اختیار تصمیم‌گیرندگان مدیریت سواحل و نیز تیم مقابله اضطراری با ریزش‌ها قرار بگیرند. در پژوهش حاضر، با تلفیق مدل ریاضی مسیریابی لکه نفتی و نرم‌افزار ArcGIS، سواحل شمالی خلیج‌فارس بر اساس مواجهه با آلودگی‌های نفتی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به­همین منظور، 20 سناریو ریزش فرضی با نوع نفت و زمان وقوع تصادفی در فصل‌های تابستان و زمستان طراحی شدند. سپس با استفاده از نرم‌افزار لاگرانژی GNOME مسیر حرکت لکه نفتی و زمان رسیدن آن به سواحل شبیه‌سازی شد و بر اساس آن ماتریس مواجهه هر ناحیه ساحلی با آلودگی تشکیل شد. در نهایت، سواحل شمالی خلیج به پنج سطح آسیب‌‌پذیری طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که در تابستان محدوده بندرهای عسلویه و بوشهر با احتمال تجمعی به­ترتیب 120 و 94% و در زمستان بندر عسلویه با احتمال تجمعی 119% در کل سناریوها در رده آسیب‌پذیری بسیار بالا قرار گرفتند. همچنین، بندرهای بوشهر و عسلویه بالاترین ضریب پتانسیل آسیب‌رسانی به منطقه را به خود اختصاص دادند. بر اساس نتایج این پژوهش، آسیب‌پذیری سواحل به‌طور قابل‌توجهی تحت تأثیر تغییرات فصلی شرایط اقلیمی منطقه و وضعیت جریان قرار دارد. UR - http://www.jewe.ir/article_133962.html L1 - http://www.jewe.ir/article_133962_ea6c0ad5d2088e9c8010341ad62a1990.pdf ER -