TY - JOUR ID - 118406 TI - گیاه پالایی و تخمین زمان بهینه پالایش خاک‌های آلوده به سرب با استفاده از دو گیاه خرفه و تاج‌خروس وحشی JO - محیط زیست و مهندسی آب JA - EWE LA - fa SN - AU - اسدی کپورچال, صفورا AU - جلالی, وحیدرضا AD - استادیار، گروه علوم خاک، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران AD - دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، مجتمع آموزش عالی شیروان، شیروان، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 7 IS - 1 SP - 25 EP - 37 KW - آلودگی خاک KW - استخراج گیاهی KW - سرب KW - فاکتور انتقال DO - 10.22034/jewe.2020.248656.1424 N2 - فلزات سنگین یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های محیط‌زیست و به‌ویژه منابع خاک و آب هستند. از میان فلزات سنگین، سرب یکی از مهم‌ترین آلاینده‌های سمی است. استفاده از خاک‌های آلوده به سرب، مستلزم آلودگی‌زدایی و بهسازی آن‌ها است. پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان آلودگی‌زدایی سرب از خاک و تخمین زمان بهینه پالایش با استفاده از گیاهان خرفه و تاج‌خروس وحشی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار شاهد، 150، 300، 600 و  mg/kg1200 و سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در هر دو گیاه رابطه‌ای غیرخطی و مثبت بین مقدار سرب تجمع یافته در ریشه و ساقه با غلظت سرب موجود در خاک وجود داشت. بیش­ترین مقدار سرب تجمع یافته در ریشه خرفه و تاج‌خروس وحشی به­ترتیب 39/173 و mg/kg 76/149 و در ساقه آن‌ها نیز به­ترتیب 01/20 و mg/kg 82/5 به‌دست آمد. فاکتور انتقال در هر دو گیاه کوچک‌تر از یک بوده (برای گیاه خرفه از 62/0 تا 12/0 و برای گیاه تاج‌خروس وحشی از 14/0 تا 04/0) و بیانگر انتقال کم­تر سرب از ریشه به اندام هوایی می‌باشد. با توجه به توانایی گیاهان فوق در جذب مقادیر زیاد سرب از ناحیه رشد ریشه، عملکرد گیاهی بالا و توانایی تجمع سرب در اندام‌های قابل‌برداشت، هر دو گیاه برای پاک‌سازی سرب از اعماق سطحی خاک و تا غلظت‌های چندین برابر غلظت مجاز سرب کارآیی بالایی داشتند. لیکن با توجه به زمان پالایش و مقدار زیست‌توده تولیدشده، گیاه تاج‌خروس‌ وحشی از توانایی بیش­تری برای بهسازی خاک‌های آلوده برخوردار بود. UR - http://www.jewe.ir/article_118406.html L1 - http://www.jewe.ir/article_118406_2a1c61202be3089d8d00f99d8cf9f253.pdf ER -