%0 Journal Article %T طراحی بهینه آبشکن‌های رودخانه‌ای با استفاده از مدل‌های فراابتکاری %J محیط زیست و مهندسی آب %I انجمن علمی سیستم های سطوح آبگیر باران ایران %Z 2476-3683 %A امامی, سمیه %A پارسا, جواد %D 2022 %\ 03/21/2022 %V 8 %N 1 %P 146-160 %! طراحی بهینه آبشکن‌های رودخانه‌ای با استفاده از مدل‌های فراابتکاری %K آبشکن %K الگوریتم انتخابات %K الگوریتم گرگ خاکستری %K بهینه‌سازی %K شبکه عصبی مصنوعی %R 10.22034/jewe.2021.278160.1532 %X تاکنون پژوهشگران متعددی مطالعات زیادی در رابطه با پارامترهای مؤثر در طراحی آب‌شکن‌های رودخانه­ای انجام داده­اند که بیش­تر پایه آزمایشگاهی داشته و برای شرایط محدودی کاربرد دارند. ازاین‌رو در پژوهش حاضر با استفاده از دو الگوریتم فراابتکاری بهینه‌ساز شامل الگوریتم گرگ خاکستری (GWO) و الگوریتم انتخابات (EA) به طراحی بهینه سازه­ای و ارائه نتایج تحلیلی آب‌شکن‌های رودخانه زنجان­رود (ازنظر طول و فاصله بین دو آب‌شکن متوالی) پرداخته شد. نتایج با روش شبکه عصبی مصنوعی (ANN) مقایسه شدند. داده­های مورداستفاده به­صورت تصادفی به دو بخش 75% برای واسنجی و 25% برای آزمون تفکیک شدند. عملکرد روش­های پیشنهادی با استفاده از شاخص ­های آماری ضریب تبیین (R2)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و میانگین قدر مطلق خطا (MAE) ارزیابی شد. طول بهینه آب‌شکن‌ها با توجه به نتایج حاصل از الگوریتم‌های GWO و EA، به­ترتیب برابر با 26/19 و m 12/18 به­ دست آمد. همچنین فاصله بهینه بین دو آب‌شکن متوالی در بهینه­ترین حالت برابر با m 56/52 محاسبه شد. به­‌طور متوسط با توجه به نتایج حاصل از بهینه­سازی انجام‌شده، به­ ترتیب باید افزایش 4/28 و 35% در طول و فاصله بین دو آب‌شکن متوالی در رودخانه زنجان­رود انجام شود تا در محدوده معیار طراحی توصیه شده قرار گیرد. هم‌چنین بر اساس شاخص ­های آماری، نتایج حاصل از الگوریتم GWO در مقایسه با دو روش الگوریتم EA و شبکه عصبی مصنوعی (ANN)، با کسب مقادیر 96/0 R2=، 022/0 RMSE= و 016/0 MAE= از کارایی بالاتری برخوردار است. %U http://www.jewe.ir/article_131237_cae57dd6d41f645b72ab68f8b2dcde8a.pdf