TY - JOUR ID - 117611 TI - تأثیر بار معلق رسوب بر ضریب زبری و شدت آشفتگی جریان (مطالعه موردی: رودخانه‌های هراز، رستم‌آباد و بهشت‌آباد) JO - محیط زیست و مهندسی آب JA - EWE LA - fa SN - AU - افضلی مهر, حسین AU - هادیان, ساناز AU - شهیری طبرستانی, احسان AU - محمدی, میثم AD - استاد، گروه آب و محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران AD - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران AD - کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 6 IS - 4 SP - 459 EP - 472 KW - آنالیز کوادرانت KW - بار معلق KW - شدت آشفتگی KW - ضریب زبری KW - ضریب ون‌کارمن DO - 10.22034/jewe.2020.243225.1403 N2 - برآورد اثر انتقال رسوب به­ویژه بار معلق­ در برنامه­ریزی و مدیریت رودخانه­ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بار معلق رسوب در برآورد ضریب زبری و شدت آشفتگی جریان در رودخانه­های هراز، رستم­آباد و بهشت­آباد بود. به‌منظور درک بهتر این روابط، اقدام به برداشت مشخصات هندسی مقاطع، اندازه­گیری سرعت جریان و بار معلق در مقاطع گوناگون این رودخانه­ها شد. سپس تنش برشی، ضریب مانینگ و ضریب ون­کارمن با استفاده از روابطی در هر مقطع محاسبه شد. همچنین با اندازه­گیری نوسانات سرعت، شدت آشفتگی تعیین شد.  بررسی تأثیر بار معلق بر ضریب زبری و ضریب ون­کارمن نشان داد که در اکثر مقاطع در اثر وجود بار معلق، ضریب زبری و ضریب ون­کارمن کاهش یافته است. در رودخانه­های هراز، رستم­آباد و بهشت­آباد نسبت ضریب زبری در شرایط وجود بار معلق به ضریب زبری بدون وجود بار معلق به‌طور میانگین به­ترتیب 9/0، 94/0 و 6/0 به­دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که توزیع شدت آشفتگی مستقل از دبی جریان بوده و همواره شکل حاصل برای این توزیع همگرا است و حداکثر مقدار آن نه در بستر بلکه در بالای بستر رخ داده است. هم­چنین توزیع شدت آشفتگی در حضور بار معلق در رودخانه­های شنی- قلوه‌سنگی به­صورت همگرا بوده و بر اساس معادله لایه‌مرزی قابل تحلیل است. با انجام آنالیز کوادرانت پیشامدهای غالب در سه عمق جریان بررسی شدند. در نواحی نزدیک بستر پدیده­های غالب به ترتیب درونی، بیرونی و پرتاب بودند و سهم پیشامد جاروب در این بخش قابل چشم­پوشی بود.  UR - http://www.jewe.ir/article_117611.html L1 - http://www.jewe.ir/article_117611_6ef90c7e906ebee97ea52d846aa230e1.pdf ER -